سرطان­ های ریه
بیش از 85% بیماران، سابقه سیگار کشیدن دارند. دیگر مواجهه شامل موارد رادیواکتیو مانند آزبست و fluorspar و دود ثانویه سیگار است.
پاتولوژی سرطان ریه می­تواند اولیه یا ثانویه باشد. سرطان اولیه ریه از تغییرات دیس پلاستیک به تغییرات درجا و کارسینوم مهاجم گسترش می­یابد. از دو خط سلولی مجزا نشأت می­ گیرد، خط Large-cell (مانند سلول سنگفرشی، آدنوکارسینوما، سلول ­های مختلط) و خط small cell (مانند out cell، به نوع سلول واسطه­ ای و سلول مختلط)
پروسیجرهای تشخیصی برای انواع سلول ­ها: ارزیابی سیتولوژیک خلط و شستشوی برونشیال، و ارزیابی بافت­ شناسی و سیتولوژیک با منشاء تومور که از بیوپسی مستقیم یا از روش ترانس پولموناری به­ دست می ­آید. بیوپسی از طریق برونش یا قفسه ­سینه یا آسپیراسیون توسط سوزن نازک انجام می­شود. تعیین منشاء خط سلول­ ها برای تعیین درمان مهم است و چون
نکته : تومورهای ناشی از خط Small cell تمایل به متاستاز سریعتر دارند آنها را با ترکیب شیمی ­درمانی و رادیوتراپی به جای اپروچ  جراحی درمان می­کنند. ولی جراحی می­تواند در ضایعات اولیه انتخابی که شواهدی از متاستاز ندارد استفاده شود.

نکته : بیماران با نئوپلاسم با منشاء Large-cell همواره با رزکشن و ارزیابی می­باشد، زیرا خارج کردن به روش جراحی بهترین احتمال برای درمان را پیشنهاد می­دهند.
سرطان­ های ثانویه ریه به­ دنبال متاستاز ضایعات در هر جای دیگر بدن ایجاد می­شود. این ضایعات معمولاً از پستان، دستگاه گوارش، دستگاه تناسلی ادراری یا بافت نرم منشاء می­گیرند. هنگامی که شواهدی از ضایعات متاستاتیک دور دست وجود ندارد، جراحی یک انتخاب است. در برخی موارد برداشتن ضایعات منفرد یا متعدد با لوکالیزاسیون مناسب در ریه با روش جراحی به ­واسطه میزان بهبودی آن منطقی به ­نظر می­رسد. عموماً متاستاز به ریه پروگنوز بدی را مطرح می­کند. ولی درمان ترکیبی با  شیمی درمانی می­تواند فاصله­ های زمانی طولانی بدون بیماری درد و برخی موارد بهبودی Survival rate  را ایجاد کند.

تظاهر بالینی سرطان ریه به­ شدت متغیر است. حدود 5% بیماران بدون علامت هستند و در این موارد اغلب ضایعه به­ طور اتفاقی در گرافی  قفسه سینه CXR  که به علت دیگر گرفته شده، کشف می­شود.چون خصوصاً در غیر سیگاری­ ها احتمال آن خیلی کم است ، گرافی غربالگری به­صورت روتین توصیه نمی­شود، اگرچه غربالگری جمعیت انتخابی می­توان مجدداً مورد ارزیابی قرار داد. اگر گرافی با ندول منفرد رویوی (ضایعه سکه ­ای) نشان داد پیگیری برای طراحی نقشه بعدی مورد نیاز است .ضایعات با ثبات معمولاً خوش­خیم هستند.
نکته : توده ­های جدید و آنهایی که سریعاً بزرگ می­شوند را باید  بدخیم در نظر گرفت. مگراینکه خوش­خیم بودن آنها ثابت شود.
25% دیگر، علامت دارند، علایم و نشانه ­هایی که می­توان به­ صورت زیر تقسیم­ بندی کرد: برونکوپولموناری، خارج ریوی، متاستاتیک غیر اختصاصی یا غیر متاستاتیک.

نکته : علایم و نشانه­ های خارج ریوی، بیماری پیشرفته را مطرح می­سازد.
متاستاز لنف نود کنار تراشه باعث خشونت صدا می­شود زیرا عصب لارنژیال راجعه را درگیر می­کند. انسداد ورید اجوف فوقانی می­تواند به ­همراه بزرگ شدن نودهای سمت راست یا تهاجم مستقیم رخ دهد.افیوژن پلور ممکن است به ­دلیل بیماری متاستاتیک پلور، پنومونی انسدادی یا انسداد لنفاتیک ایجاد شود. تغییرات نورولوژیک، نتایج غیر نرمال در آزمون ­های کبدی دارد. جستجوی کامل برای متاستاز باید با CTاسکن مغز و شکم و بررسی استخوان ها انجام شود. نشانه­ های غیرمتاستاتیک (سندرم­ های پارانئوپلاستیک) در درصد یکی از بیماران رخ می­دهد و می­تواند علایم بسیار زودرس سرطان اولیه ریه باشد.
​​​​​​​
در مدیریت بیماران سه سؤال زیر باید جواب داده شود:
1- تشخیص چیست؟
2- آیا می­توان بیمار را عمل کرد؟
3- آیا بیمار می­تواند بیشترین میزان رزکشن ریه را تحمل کند؟​​​​​​​