​کبد و طحال
کبد خونرسانی دوگان ه­ای از شریان کبدی و سیستم وریدی پورتال دارد. بیست­وپنج درصد جریان خون کبد توسط سیستم شریان کبدی و بقیه آن توسط ورید پورت تأمین می­شود. ورید پورت محل تلاقی درناژ روده (ورید مزانتریک فوقانی) و طحال (ورید طحالی) است. کبد وریدهای راست، میانی و چپ کبدی را دارد که مستقیماً به ورید اجوف تحتانی می­ریزند.

تومورهای خوش­خیم
همانژیوما
همانژیوم کاورنو[1] کبد شایع ترین تومور خوش­خیم کبد است. این ضایعات ممکن است در طول زندگی فرد بزرگ شوند و در زنان پنج برابر شایع ترند. بزرگ شدن آنها در طی بارداری و بعضی یافته ­های دیگر نشان از دخالت هورمون­ ها دارد. همانژیومای کاورنو بزرگتر از 10 سانتی­مترهمانژیومای غول ­آسا[2] نامیده می­شود. همانژیوما اغلب بطور تصادفی پیدا می­شوند و به درمان خاصی نیاز ندارند. آزمایشات عملکردی کبد معمولاً طبیعی است. سونوگرافی ممکن است تشخیصی باشد و ضایعات کانونی هیپر اکو را نشان می­دهد. CT تقویت شده با کنتراست معمولاً یک برجستگی که از محیط به مرکز کبد پیشرفت کرده و منطقه مرکزی آن تراکم کمتری دارد را نشان می­دهد.
توجه :اکثر بیماران در زمان تشخیص بدون علامت بوده و فقط پیگیری می­شوند. ارزیابی مطالعات طولی در مدت­زمان طولانی (بیشتر از 10 سال) در بیمارانی که همانژیومای کاورنو داشته ­اند نشان می­دهد که در اکثر موارد خونریزی خودبخودی یا پارگی رخ نمی ­دهد. گاهی بیمارانی که همانژیومای بسیار بزرگی دارند درد داشته و باید جراحی شوند، در اکثر این بیماران علت درد چیز دیگری است.

هیپرپلازی ندولار کانونی
هیپرپلازی ندولار کانونی[3] (FNH) یک ضایعه خوش­خیم با محدوده کاملاً مشخص است که معمولاً بطور اتفاقی پیدا می­شود. یافته­ های کلاسیک یک اسکار مرکزی همراه با تیغه ­های فیبروزی و هیپرپلازی  ندولار را نشان می­دهد. برخلاف آدنوم کبد مجاری صفراوی در کل ضایعه پراکنده ­اند. آزمایشات عملکردی کبد معمولاً طبیعی است. این تومورها مستعد بدخیمی نیستند و بندرت دچار پارگی یا خونریزی می­شوند.
مهمترین مسئله در ارزیابی FNH افتراق آن از آدنوم و کارسینوم سلول­های کبدی است. CT اسکن ممکن است یک اسکار ستاره­ای شکل مرکزی را در ضایعات بزرگتر نشان بدهد. سونو داپلر ممکن است یک نمای تشخیصی پرۀ چرخ عروقی[4] را نشان دهد. MRI بسیار کمک کننده است وقتی که نمای تشخیصی در فازهای شریانی، وریدی و تعادل بیشتر دیده می­شوند. در بعضی از موارد بیوپسی سوزنی[5] ممکن است این تومور را از آدنوم کبدی متمایز نماید. FNH یک پدیده خوش­خیم است و زمانی که تشخیص توسط تصویرنگاری ثابت شد باید بطور محتاطانه درمان گردد. رشد آن توسط داروهای هورمونی یا ضدبارداری خوراکی تغییر نمی­کند. در هنگام وجود علائم جهت رد سایر علل باید بررسی­ ها انجام شود.

آدنوم کبد
آدنوم کبد یک تومور خوش­خیم است که معمولاً در زنان جوان بین 30 تا 50 سال رخ می­دهد. اکثر بیماران سابقه تماس با استروژن بصورت مصرف طولانی ­مدت قرص­ های ضدبارداری خوراکی و ندرتاً درمان ­های جایگزین استروژن دارند. این تومورها بصورت توده­ های منفرد بدون کپسول دیده می­شوند و شکل میکروسکوپیک آن بصورت لایه ­هایی از سلول­های کبدی بدون تریاد پورتال یا مجاری صفراوی است.
CTاسکن معمولاً یک ضایعه توپر با دانسیته کم که گاهی علائمی از خونریزی در کنار آن دیده می­شود را نشان می­دهد. اسکن TC99 سولفورکولوئید نقص پرشدگی را در همان ناحیه نشان می­دهد چون این تومورها فاقد سلول­ های کوپفر هستند و نمی­توانند این ماده را جذب کنند. MRI برای تشخیص آدنومای کبدی عالی است و غیر یکنواختی علامت برجسته آن است. بیوپسی سوزنی می­تواند به تشخیص قطعی کمک نماید. خطا در نمونه ­گیری می­تواند تشخیص آدنوم کبد را از FNH و یا کارسینوم سلول­ های کبدی، فقط براساس بیوپسی سوزنی دشوار نماید.
اگرچه استاندارد درمان بطور سنتی مداخله جراحی بوده است ولی بعلت خطر خونریزی و تغییرات بدخیمی، اطلاعات جدید می­تواند بطور دقیق تری مشخص کند که کدام بیمار فقط تحت­ نظر باشد و کدام بیمار با خطر بیشتری همراه است. قطع داروهای ضدبارداری می­تواند باعث کوچک شدن این  تومورها شود و اغلب اولین اقدام در بیماران بدون علامت و ضایعاتی است که بطور اتفاقی کشف شده ­اند. بقیه موارد نیاز به پیگیری دقیق و یا حتی جراحی دارند. جراحی معمولاً جهت بیمارانی که خطر عوارض بیماری در آنها بیشتر است در نظر گرفته می­شود. در برخی بیماران خونریزی همراه شوک بوده و ممکن است نیازمند عمل اورژانسی باشد ولی در بقیه موارد با احیاء و آمبولیزه کردن می­توان جراحی الکتیو انجام داد. برای بررسی خطر بدخیمی نیاز به انجام بیوپسی است.
نکته :  فعال شدن Beta-Catenin در ارزیابی پاتولوژیک با خطر بالای تغییرات بدخیمی همراه است و در این موارد جراحی توصیه می­گردد.
نکته : در زنانی که سابقه آدنوم کبدی دارند مصرف ضدبارداری­ های خوراکی ممنوع است و باید از روش­ های دیگر ضدبارداری استفاده شود.

[1] - Cavernous hemangioma
[2] - gaint
[3] - focal
[4] - spoke – wheel vascular pattern
[5] - Core – Needle biopsy (CNB)