بیماری ­های خوش­ خیم پستان

1- درد پستان
تورم و دردهای پستانی دوره ­ای دو طرفه خفیف که چند روز قبل از قاعدگی ایجاد می­شوند، شایع هستند و به ­ندرت نیاز به مشاوره پزشکی دارند. با وجودی که شروع علایم برست کنسر با درد، بسیار نادر است ولی درد و تندرنس یک طرفه که مداوم است  باید بعنوان علامت هشدار دهنده در نظر گرفته شود و معاینه کامل و بررسی تشخیصی مناسب انجام گیرد. دردهای استخوانی عضلانی و آنژین قلبی نیز باید مد نظر باشند. روش­های تصویربرداری پستان مثل ماموگرافی یا سونوگرافی برای رد احتمال بدخیمی باید به کار گرفته شود. در غیاب هر اختلال معاینه بالینی و تصویربرداری، اطمینان بخشی و معاینات پی­گیری چند ماه بعد، آرامش کافی ایجاد می­کند. تحریک هورمونی بافت پستان علت زمینه­ ای ماستالژی می­باشد؛ قطع HRT در خانم ­هایی که ماستالژی دارند توصیه می­شود.
توجه :روش­ های درمانی ماستالژی عبارتند از: استفاده از سوتین ­های الاستیک فشاردهنده (ورزشی یا کوچک کننده)، کاهش مصرف کافئین، NSAIDs و کپسول های primrose oil [عصاره گل مغربی].
توجه : دانازول، آنالوگ آندروژن، و تاموکسیفن هم باعث بهبود درد و تندرنس پستان می­شود ولی باید در صورت عدم پاسخ به درمان ­های قبلی بکار برده شوند زیرا عوارض متعددی دارند از جمله خشونت صدا و آمنوره (دانازول)، تعریق شبانه، گرگرفتگی و ترمبوآمبولی و ریسک انسداد شریان (تاموکسیفن).
 
2- فیبر آدنوم
فیبرآدنوم یک تومور خوش­خیم بسیار شایع پستان است. و اغلب در خانم­ های جوان (زیر 30 سال) ایجاد می­شود، هر چند می­تواند در هر سنی بوجود بیاید. به صورت تیپیک، فیبر آدنوم بین 1 تا 3 سانتی­متر است و به صورت یک توده متحرک، سفت با حدود مشخص و کاملاً گرد در پستان لمس می­شود.
فیبرآدنوم نمونه ­ای از انحراف تکامل بافت نرمال و تحلیل خودبخود است که از فرضیه پی­گیری observation بجای جراحی و اکسیژن حمایت می­کند.
نکته : در خانم ­های جوانی که نمای بالینی و سیتولوژیک فیبرآدنوم دارند، تا زمانی که فیبرآدنوم زیر 3 سانت و کوچک است، اکسیژن جراحی توصیه نمی­شود.
فیبرآدنوم­ های پایدار نیز پی­گیری می­شوند. تحریک هورمونی طی بارداری گاهی باعث رشد سریع فیبرآنوم می­شود که نیازمند اکسیژن می­شود. فیبرآدنوم بسیار بزرگ (Gaint)، بیماری نادر خوش ­خیمی در دختران نوجوان می­باشد. قبل از برداشتن (Excision) جراحی بیوپسی Core- Needle باید انجام گیرد تا از فیلودس افتراق داده شود. فیلودس در بیش از 90% موارد خوش­خیم است. فیلودس تومور استرومایی است که نیاز به جراحی (resection) وسیع با حاشیه وسیع پاک دارد تا از عود موضعی جلوگیری شود.
 
3-کیست پستان
برخلاف فیبرآدنوم، شدت تندرنس کیست با سیکل قاعدگی تغییر می­کند. سونوگرافی در شناسایی کیست ساده بسیار کاربرد  دارد. در سونوگرافی کیست ساده به ­صورت توده هیپواکو با حدود کاملاً مشخص و enhancement خلفی دیده می­شود.
چنین نمایی تشخیصی است و نیاز به نمونه­ برداری ندارد. در سایر موارد، گرافی و بیوپسی Core-Needle قبل از برداشتن (Excision) لازم است، تا اگر بدخیمی زمینه ­ای وجود داشت، جراحی (resection) مناسب برنامه ­ریزی شده انجام گیرد.
 
4-ترشح نیپل (Nipple Discharge)
شایعترین علت ترشح نیپل، گشادی مجاری duct ectasia است.ترشح باید از نظر خون مخفی روی کاغذ تست شود و اگر خونی بود اقدامات ارزیابی تشخیصی اضافه نیاز است. ترشح خودبخود و دایم یک مجرای منفرد و ترشح خونی پاتولوژیک می باشد. در ترشح خونی یک طرفه، فراوانی بدخیمی 10 تا 15% می­باشد. پاپیلوم اینتراداکتال علت اغلب موارد باقی مانده می­باشد. پاپیلوم اینتراداکتال، پرولیفراسیون موضعی سلول­های اپی­تلیال مجاری است که به ­صورت تیپیک در خانم ­های دهۀ 4 و 5 زندگی ایجاد می­شود. لمس سیستیمک اطراف کمپلکس نیپل – آلوئولار اغلب اوقات  مجاری که ترشح دارند را  شناسایی می­کند. داکتوگرافی از نظر تکنیکی دشوار است و به­ ندرت در درمان جراحی کمک کننده است و بهتر است انجام نگیرد. ماموگرافی در شناسایی  بدخیمی در این موارد اهمیت دارد، و سونوگرافی با یا بدون نمونه ­برداری گاهی کاملاً تشخیصی است.
توجه : در غیاب شواهد بالینی و رادیولوژیک بدخیمی، جراحی (Excision) داکت از طریق یک برش نیمه دایره ای از اطراف آریول، تشخیص قطعی هیستولوژیک را فراهم می­کند و باعث قطع ترشح با یک برش قابل قبول می­شود.

5-پستان اریتماتوز
تشخیص ­های افتراقی زمانیکه بیمار با یک پستان گرم، ادماتوز و اریتماتوز مراجعه می­کند شامل پروسه­ های عفونی اعم از ماستیت یا آبسه پستان در برابر بدخیمی که به­ صورت کنسر التهابی پستان ظاهر شده است می­باشد. شرح­ حال کامل جهت بررسی ریسک فاکتورها و شروع و مدت زمان علایم باید بررسی گردد. ماستیت بیشترین همراهی را با  شیردهی دارد. در خانم­ های غیر شیرده، خصوصاً افراد سیگاری، آبسه های راجعه رترو آریولار میتواند ایجاد شود که با التهاب مزمن و ایجاد فیستول بین پوست و مجاری همراهی دارد. در خانم های یائسه احتمال کنسر پستان بیشتر است. گاهی بیمار توده واضح پستانی دارد که بی­ علامت بوده و اخیراً بعلت قرمزی مورد توجه قرار گرفته است، ولی کنسر التهابی پستان می­تواند با تورم منتشر پستان بدون توده واضحی ایجاد شود.
یافته­ های بالینی شامل، اریتمی که­ بر اساس pattern لنفاوی منتشر میشود و از آریول به سمت آگزیلا میباشد، ضخیم شدگی پوست و ناهمواری سوراخ­ها (پوست پرتقالی)[1]، لنفادنوپاتی، بزرگی و سنگینی پستان، و گاهی توده یا تموج (Fluctuation) می­باشد. در موارد بدخیمی درد شایع نیست ولی در آبسه تندرنس وجود دارد. نیپل هم در آبسه ­های رتروآریول و هم در کنسر می­تواند دفورمه شود. اقدامات تصویربرداری عبارتند از: ماموگرافی و سونوگرافی. اگر در موارد شدید بیماری با این روش­ها هیچ توده­ای شناسایی نشود، MRI پستان کمک کننده خواهد بود که توده، بدخیمی را در عرض چند دقیقه تشخیص می­دهد. در این موارد نیز بیوپسی Core- Needle برای بررسی IHC (Immuno Histo Chemistry) و تصمیم در مورد درمان سیستمیک باید انجام گیرد. پاسخ بیوپسی پوست نیز مجاری لنفاتیک گشاد حاوی سلول­ های بدخیم را نشان می­دهد، ولی جهت تأیید تشخیص کنسر التهابی پستان انجام این اقدام ضروری است.
سونوگرافی کالکشن­های قابل تخلیه را مشخص می­کند. آسپیراسیون مکرر آبسه پستانی در ترکیب با آنتی ­بیوتیک­ ها باعث حذف آبسه بدون نیاز به درناژ باز می­شود. التهاب رتروآرتولار مزمن و فیستول مجاری پستانی نیاز به پوشش آنتی ­بیوتیکی جهت پوشش ارگانیسم­ های هوازی دارد و به­ دنبال آن باید مجاری ساب­ آریولار و ترکت فیستول رزکت شود.
توجه : ماستیت در خانم­ های شیرده معمولاً ناشی از عفونت استافیلوکوک یا استرپتوکوک است. آنتی ­بیوتیک مناسب مثل دی­کلوگزاسیلین یا کلیندامایسین باعث بهبود فوری می­شوند. شیردهی از سمت غیر مبتلا ادامه می­یابد، و استفاده از شیردوش جهت تخلیه پستان مبتلا، از احتقان پستان عفونی جلوگیری می­کند.

[1] - Pand'o orange

​​​​​​​