مرحله بندی
خصوصیات تومور ملانوم که در تعیین مدیریت بعدی و پیش آگهی مهم هستند شامل ضامت تومور، زخمی شدن، متاستاز به غدد لنفاوی، و متاستاز دور دست میباشد. دو سیستم جهت تعیین عمق تهاجم به کار میرود که خطر متاستاز را پیش بینی میکند و پهنای مارژین مورد نیاز برای اکسیزیون مجدد را تعیین میکند.
سیستم Breslow ضخامت تومور را با واحد mm از لایۀ گرانولار اپیدرمیس تا عمیقترین نقطۀ رشد عمودی در نظر میگیرد. این سیستم اجازه ارزیابی قابل مشاهده و مقایسۀ راحت تر را در میان پاتولوژیست ها فراهم میکند.
سیستم Clark برای مرحله بندی ملانوم اولیه برپایه سطح تهاجم هیستولوژیک تومور استوار است.
Level 1 یا ملانوما درجا (in situ) شامل ملانومای محدود به اپیدرمیس است،
level 2 شامل تهاجم به درم پاپیلری است،
level3 شامل تهاجم به جانکشن درم پاپیلری ورتیکولار است،
level 4 شامل تهاجم به درم رتیکولار است،
level5 شامل تهاجم عمقی به چربی زیرجلدی است.
نقص سیستم Clark اینست که پاتولوژیست ها ممکن است در تعیین و تفسیر سطح تهاجم تفاوت داشته باشند. علاوه براین، سطح Clark فقط برای مرحله بندی تومورهایی که ضخامت آنها کمتر از mm 0/1 است (<1/0 mm) به کار میرود.
سیستم AJCC TNM اطلاعات سیستم Breslow را به کار میگیرد، همچنین اینکه ضایعه زخمی هست را در نظر میگیرد و اطلاعات دربارۀ وضعیت غدد لنفاوی و متاستازهای دور دست را نیز اضافه میکند تا یک سیستم مرحله بندی قابل فهم را تأمین کند.
ملانوم بدخیم میتواند از هر دو روش لنفاوی و خونی انتشار پیدا کند. گسترش لنفاوی میتواند از نظر بالینی بصورت متاستازهای in- transit یا بصورت غدد لنفاوی ناحیه ای بزرگ شده بروز پیدا کند. متاستازهای in- transit وقتی که سلولهای ملانوما بین تومور اولیه و غدد لنفاوی ناحیه ای گیرافتاده میشوند و یک ناحیه متاستاز زیرجلدی در فاصلۀ بیشتر از 3 سانتیمتر از تومور اولیه ایجاد میکنند، اطلاق میشود. متاستازهای دور دست ناشی از ملانوم اکثراً در پوست، بافت زیرجلدی و غدد لنفاوی دور دست اتفاق میافتد. ریه، مغز، کبد و استخوان مکان های کمتر شایع هستند و نشانه پیش آگهی بدتری هستند.