* واژه شناسی[1]
1- کولوستومی یک روند جراحی است، که طی آن کولون قطع شده و انتهای پروگزیمال آن از خلال شکافی که در جدار شکم ایجاد میشود، خارج میگردد. انتهای دیستال روده نیز بسته شده و به عنوان یک عضو بسته داخل حفره پریتوئن قرار میگیرد . (عمل جراحی هارتمن[2]) و یا به عنوان موکوس فیسچولا[3] از سمت تحتانی کولوستومی از جدار شکم خارج میشود. یک کولوستومی لوپ به کمک بیرون آوردن یک لوپ کولون از خلال شکافی در جدار شکم، قراردادن یک لوله (rod) زیر آن و ایجاد یک سوراخ کوچک در لوپ برای خروج مدفوع به سمت کیسه کولوستومی ایجاد میشود.
2- ایلئوستومی نیز عمل مشابه میباشد که در آن ایلئوم از جدار شکم خارج میشود و برای منحرف کردن مسیر محتویات روده از بیماری دیستال به کار میرود و یا در پروکتوکولکتوپی به عنوان استومای دائم استفاده میشود.
3- استوما میتواند دائم یا موقتی باشد.
سوال : هدف از ایجاد استوما چیست ؟
در ایلئوستومی یا کولوستومی، استوما زمانی ایجاد میشود که به یکی از این دلایل نیاز به انحراف مسیر مدفوع باشد:
1) یک آناستوموز دیستال قبل از برقراری جریان طبیعی روده، نیاز به ترمیم داشته باشد.
2) انتهاهای روده بلافاصله پس از رزکسیون، آمادگی آناستوموز نداشته باشد (به طور مثال در التهاب شدید روده و وضعیت خونرسانی مشکوک)
3) شرایط برای انجام عمل مناسب نباشد. (به طور مثال پریتونیت مدفوعی شدید، بیمار به شدت ناپایدار یا با بیماری شدید که توان تحمل عمل جراحی را ندارد).
4) طول مناسب از روده برای آناستوموز مجدد باقی نمانده باشد. (مانند عمل رزکسیون روده از راه شکم و پرینه (APR[4])
4-پروکتوکولکتومی، APR و برداشتن قدامی پائینی (LAR[5]). پروکتو در زبان یونانی معادل رکتوم در زبان لاتین میباشد. پروکتوکولکتومی عمل جراحی برداشتن کل کولون و رکتوم است (به طور مثال در کولیت اولسرو و یا سندرم های پولیپوز). APR روش درمانی جراحی برای سرطان های خیلی پائین رکتوم است که طی آن، قسمت پائینی سیگوئید، کل رکتوم و آنوس خارج شده و پروگزیمال سیگوئید به صورت کولوستومی دائمی قرار داده میشود. LAR، درمان جراحی برای سرطان های قسمت فوقانی و میانی رکتوم میباشد که در آن قسمت انتهایی سیگموئید، و تقریباً نصف رکتوم برداشته شده و سیگموئید در پروگزیمال به صورت اولیه به رکتوم در دیستال آناستوموز میشود.
[1] - Terminology
[2] - Hartmann's Procedure
[3] - mucus fistula
[4] - abdominoperineal resection
[5] - low anterior resection