· تشخیص و درجه بندی
- برای غربالگری و بررسی هتروژنیستی، نکروز یا نامنظمی مارژین از سونوگرافی میتوان استفاده کرد.
- فیلم رادیولوژی اولیه (X-Ray) جهت ارزیابی اولیه تومورهای استخوان و مفاصل و بررسی تخریب استخوان مناسب میباشد.
- وقتی بیماری با توده مشکوک از نظر بالینی، مراجعه میکند، تصویربرداری مناسب و مطالعه درجه تومور برای تعیین گسترش موضعی تومور و متاستاز انجام میشود.
- MRI جهت ارزیابی توده بافت نرم اندام ها، توراکس، سر و گردن مناسب است. در حالیکه CT اسکن برای مشخیص کردن رتروپریتوئن و سارکوم احشایی استفاده میشود .
نکته : PET و PET/CT جهت ارزیابی اولیه بیماران با توده بافت نرم توصیه نمیشود. مگر در بیماران با نوروفیبروماتور که به MPNST مشکوک باشیم.
- توده مشکوک تحت بیوپسی Core قرار میگیرد. البته پس از بررسی و بحث در یک گروه شامل تخصص های مختلف در مورد اینکه بیوپسی باید از جای درست و زنده تومور تهیه گردد.
نکته : FNA بعنوان وسیله تشخیص اولیه توصیه نمیگردد چون با این روش بافت کافی برای ارزیابی هیستولوژی و درجه بندی تومور بدست نمی آید.
برای تومورهای توراکس، شکم و لگن یا تومورهای عمیق اندام ها بیوپسی تحت گاید اندوسکوپی یا بیوپسی با هدایت تصویربرداری لازم میباشد و توصیه میشود جهت رد کردن هتروژنیستی تومور و اطمینان از امکان انجام بررسی های ایمونو هیستولوژیک بیوپسی های متعدد تهیه گردد. براساس راهنمای NCCN در صورتیکه با بیوپسی Core بافت کافی بدست نیاید، از بیوپسی باز در سطح آگزیال استفاده خواهد شد و با کمترین دستکاری و هموستاز مناسب انجام شود.
توجه : در مورد ضایعات سطحی و کوچک (≤ 5cm) و بخوبی تمایز یافته[1]، برداشتن تومور با یک حاشیه مناسب و کافی از بافت نرمال اطرافش کفایت میکند. در سایر تومورها قبل از جراحی قطعی نیاز به بررسی و تصمیمگیری در یک مجموعه گروه تخصصی میباشد. تا اجزاء درمان قبل از جراحی قطعی، توسط تیم [تومور بورد] چند تخصصی تعیین شود.
با استفاده از رنگ آمیزی ایمونوهیستوکمیکال (immunohistochemical) پاتولوژیست میتواند بصورت دقیق نوع بافتشناسی تومور را تعیین کند. بعنوان مثال میوژنین میتواند، بخش عضلانی نابالغ رابدومیوسارکوم را مشخص نماید. در حالیکه CD31 اندوتلیوم عروق آنژیوسارکوم را مشخص میکند. ارزیابی مولکولی برای مشخص کردن بخش غیر نرمال ژن های STSهای خاص مورد استفاده قرار میگیرد. مشخص شدن زیرمجموعه بافتشناسی STS آن را در طبقه بندی بدون متاستاز و محدود و یا با متاستاز قرار میدهد.
نکته : متاستاز لنفاوزی در سارکوم شایع نیست، در کمتر از 5% موارد اتفاق میافتد بجز زیرمجموعه های بافتشناسی مانند سارکوم اپیتلیوئید، رابدومیوسارکوم، سارکوم سلول روشن[2]، آنژیوسارکوم.
- تومورهای متاستاتیک، از طریق خون انتشار یافته و ابتدا ریه را درگیر میکنند باوجود اینکه در نوع پیشرفته متاستاز زیرجلد ناشایع نیست. در آخرین مراحل بیماری سارکوم داخل ورتروپریتوئن، متاستاز کبدی و سارکو ماتوز نهایی (ندول های تومور سارکوم که در حفره پریتوئن منتشر شده) شایع می باشد.
- سارکوم نیز مانند سایر کانسرها تحت طبقه بندی AJCC قرار میگیرد. رفتار بالینی بیشتر سارکوم ها شبیه هم میباشد و تشخیص آنها براساس جایگاه آناتومیک، درجه و سایز تومور میباشد.
ضایعات کوچکتر (≤ 5cm T1) پیش آگهی بهتری دارند. درجه تومور اطلاعات مهمی در مورد پیش آگهی به ما میدهد که تومورهای با درجه بالا احتمال پخش شدن و عود بیشتری دارند.
نکته : قبل از انجام جراحی قطعی باید از نظر متاستاز بررسی لازم انجام شود. برای بررسی متاستاز ریوی، انجام CTscan قفسه سینه توصیه میشود. به دلیل تمایل لیپوسارکوم میکسوئیدی و تومور سلول گرد (راند سل) به متاستاز شکمی و رتروریتوئن، CTscan شکم و لگن در این تومورها توصیه میشود.
[1] - well – differentiated
[2] - Clear Cell Sarcoma