​* پولیپ­ ها و سرطان کولون و رکتوم

پولیپ ­های کولورکتال
توجه : پولیپ ­های التهابی (سودوپولیپ­ها) در بیماری­های التهابی روده (IBD) شایع بوده و پتانسیل تبدیل به بدخیمی ندارند.
توجه :  هامارتوما (پولیپ جوانان[1] و پولیپ­ های مرتبط با سندرم پوتز جگرز[2]) پتانسیل بدخیمی اندکی داشته و معمولاً به­ صورت خودبخود بهبود پیداکرده و یا از بین می­روند. این پولیپ ­ها می­توانند تحت­ نظر گرفته شوند. نکته : پولیپ ­هایی که در دسته کلی "آدنوما" قرار می­گیرند، پیش بدخیم هستند و باید تحت­ مراقبت مناسب قرار گیرند.
 از نظر بافت­ شناسی، آدنوماها به ­صورت (1) توبولار (2) توبولوویلوس، (3) ویلوس و (4) آدنوم بودن پایه دندانه­ دار[3] (sessile serrated) تعریف می­شوند. آدنوم­ های ویلوس، بیشترین خطر تبدیل به بدخیمی را دارند. شواهدی که به نفع وجود پتانسیل بدخیمی در آدنوم­ها است، عبارتند از: (1) شیوع بالای کانسر همراه با پولیپ در سندرم پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP[4])، (2) بروز همزمان کانسر و پولیپ در یک نمونه (3) کارسینوژن­هایی که در یک مدل مشابه، هم پولیپ و هم کانسر ایجاد می­کنند و (4) کاهش خطر بروز سرطان در افرادی که پولیپ آنها برداشته شده است.

تظاهرات بالینی و ارزیابی پولیپ­ ها
پولیپ­ ها معمولاً بدون علامتند ولی گاهی­ اوقات به­ اندازه­ای خون­ریزی می­کنند، که باعث می­شوند بیمار به پیگیری و ارزیابی درمانی بپردازد. آنها به­ طور شایع حین کولونوسکوپی­ های روتین یافت می­شوند. گاهی از اوقات، سابقه خانوادگی پولیپ باعث می­شود بیمار به کمک اندوسکوپی غربالگری شود.

درمان پولیپ­ ها
درمان پولیپ­ های کولون، برداشتن پولیپ ­ها حین کولونوسکوپی می­باشد. که امکان بررسی پاتولوژیک را فراهم کرده و نوع پولیپ را به درستی تعیین می­کند. گاهی پولیپ­ های بزرگ و مسطح را نمی­توان بدون خطر با کولونوسکوپی برداشت. اگر بیوپسی از ضایعه تأیید کننده آدنوم باشد، رزکسیون منطقه­ا­ی (سگمنتال) انجام می­شود.
نکته : برای بیماری­هایی که به­ طور اختصاصی پولیپ ­های وسیع دارند (مانند سندرم FAP)، شایعترین جراحی که انجام می­شود کولکتومی کامل است.
​​​​​​​
کانسر کولون و رکتوم
اکثر موارد کانسر کولورکتال به­ صورت تک ­گیر و فردی[5] و بدون جهش ژنتیکی شناخته شده بروز می­کنند. رژیم پرفیبر و با چربی اندک احتمال کانسر را بیشتر می کند. پیشگیری با کاروتنوئیدها و سایر آنتی ­اکسیدان­ها پیشنهاد شده است ولی اثربخشی آنها هنوز اثبات نشده است. مهارکننده­های پروستاگلندین مانند آسپرین و سولینداک، چنانچه به صورت منظم مصرف شوند، خطر تولید پولیپ آدنوماتو و کانسر کولون را به ­طور واضح کاهش می­دهند.
 
بیماران مستعد سرطان­های کولون در سمت راست در 40-30 سالگی بوده و همچنین خطر سایر سرطان­ ها از جمله اندومتریال و یوروتلیال در آنها بیشتر می­باشد.
اکثر سرطان­ های کولورکتال در سمت چپ، در سیگوئید و رکتوم به وجود می­ آید. در حالیکه مطالعات اخیر، نشان دهنده تغییرات آرام به سمت ضایعات سمت راست می­باشد. در %5 بیماران تومورهای سین­کرونوس[6] (تومور­هایی که به­ طور همزمان به­ وجود می ­آیند) و در %5-3 بیماران تومورهای متاکرونوس[7] (تومور دومی که پس از رزکسیون تومور اول ایجاد می­شود) به ­وجود می­ آیند. شایعترین سن بروز کانسرهای کولون حدود 70 سالگی می­باشد. میزان بروز آن از دهه چهارم زندگی شروع به افزایش کرده و %90 کانسرهای کولورکتال بعد از 50 سالگی به ­وجود می ­آیند.

[1] - Juvenile dips
[2] - Peutz-Jeghers
[3] - sessile serrated
[4] - Familial adenomatous polyposis
[5] - Sporadic
[6] - synchronous
[7] - metachrous