پاراکلینیک در پانکراتیت حاد :
در بیمار مشکوک به پانکراتیت حاد باید تصاویر رادیولوژیک زیر انجام شود:
(1) گرافی ساده قفسه سینه CXR برای عوارض اینتراتوراسیک و رد کردن هوای آزاد (پنوموپریتونئوم)
(2) گرافی خوابیده و ایستاده شکم برای مشاهده کلسیفیکاسیون (مطرح کننده پانکراتیت مزمن) یا انسداد روده باریک
(3) اولترا سونوگرافی برای جستجوی سنگ صفراوی، دیلاتاسیون مجرای مشترک، بزرگی پانکراس و تجمع مایع اطراف پانکراس
نکته : اولتراسونوگرافی در بیماران چاق یا در بیماران با پرگازی شدید روده های باریک که روی پانکراس را پوشانده کمک کننده نمی باشد.
در اغلب موارد، برای رسیدن به تشخیص پانکراتیت حاد نیاز به سیتی اسکن نمیباشد . هرگاه تشخیص نامشخص باشد، سیتی اسکن میتواند عدم قطعیت را برطرف نماید و تشخیص را اثبات نماید. یافته های تشخیص رادیولوژیک در سیتی اسکن از مایع اطراف پانکراس و ادم پانکراس در تقریباً تمام بیماران در زمان تظاهر علایم تا نکروز پانکراس که اغلب به طور معمول روزها و هفته ها بعد از شروع تظاهرات اولیه پانکراتیت حاد شدید متغیر می باشد.
بافت پانکراس که توسط کنتراست وریدی (IV) enhance نشده باشد نشاندهندۀ نکروز می باشد.
نکته : تشخیص رادیولوژیک نکروز پانکراس، هنوز، اندیکاسیون مداخلات جراحی نمیباشد و اغلب بیماران با نکروز غیرعفونی بدون جراحی بهبود می یابند.
سایر مدالیته های تصویربرداری شامل کلانژیوپانکراتیکوگرافی رزونانس مغناطیسی MRCP ممکن است در موارد انتخابی بوسیله نشان دادن غیرتهاجمی پانکراس و مجرای صفراوی سودمند باشد.
پیش آگهی
پیامد یک بیمار به دنبال یک اپیزود پانکراتیت حاد مستقیماً به شدت پانکراتیت و واکنش SIRS مرتبط میباشد. Ranson یکی از اولین سیستمزهای درجه بندی بالینی برای پانکراتیت را ارائه کرد، که به معیارهای آزمایشگاهی ساده و متغیرهای بالینی (کرایتریای رانسون) در زمان حضور بیمار در بیمارستان متکی میباشد. از نظر بالینی این بسیار مفید می باشد، چون بیمارانی که نیاز به احیای شدید، مراقبت، و مونیتورینگ در بدو پذیرش در بیمارستان را دارند شناسایی میکند.
نکته :هیچ کدام از آمیلاز یا لیپاز در کرایتریای رانسون حضور ندارند، بنابراین، هیچکدام بازتاب کننده شدت پانکراتیت و احتمال ایجاد عوارض را نشان نمیدهند و فقط مارکرهای تخریب سلولهای acinar میباشند.
سیتی اسکن نیز اطلاعات پروگنوستیک ارائه میکند. Balthazar و همکارانش، یک سیستم درجه بندی براساس یافتهای CT ارائه کرده اند. شدت حمله به طور مستقیم با گسترش تجمع مایع اطراف پانکراس همراهی دارد. مهم است بدانیم که پانکراتیت حاد یک بیماری ثابت[1] نمیباشد و بنابراین یک سیتی اسکن در یک زمان خاص به درستی نمیتواند شدت بیماری را در زمان دیگر نشان دهد. به عبارت دیگر، گرچه موارد معمول با یک بهبودی در علائم و نشانه های مطالعات آزمایشگاهی همراه هستند، برخی بیماران وجود دارندکه پانکراتیت در آنها درطی زمان به علت تشدید پاسخ SIRS بدتر میشود و این بیماران بهبود نمی یابند، و CT اسکن سریال برای مونیتور کردن بیمار برای عوارض قابل اصلاح یا جراحی ضروری میباشد.
[1] - Static