کانسر کیسۀ صفرا
کانسر کیسۀ صفرا شایعترین کانسر سیستم صفراوی و ششمین کانسر شایع سیستم گوارشی میباشد. پیک شروع در دهۀ 7 زندگی به نسبت 3 به 1 در خانم ها به آقایان می باشد. تعدادی ریسک فاکتور جهت کانسر کیسۀصفرا وجود دارد. سنگ صفراوی شایعترین ریسک فاکتور میباشد. 75% بیماران با کانسر کیسۀصفرا کوله لیتیازیس داشته اند. بیماران با پولیپ 5/1سانتیمتر یا بزرگتر شیوع 46% تا 70% کانسر را دارند. در 10% بیماران با کانسر کیسۀصفرا در محل اتصال پانکراس و سیستم صفراوی آنومالی دیده شده است. ریسک فاکتور دیگری برای کانسر کیسۀصفرا کیسۀصفرای Porcelain (کلسیفیکاسیون دیوارۀ کیسۀصفرا) یا کیسه صفرای چینی میباشد. کارسینوم همراه با کیسۀصفرا Porcelain در حدود 20% بیماران دیده شده است.
نکته : کوله سیستکتومی پروفیلاکتیک برای یافته کلسیفیکاسیون دیوارۀ کیسۀصفرا در تصویربرداری ها توصیه میشود.
سایر ریسک فاکتورها شامل کلانژیت اسکلروزان اولیه، عفونت کیسۀصفرا با اشریشیاکلی و/ یا گونه های سالمونلا و مواجهه با سموم و حلال های صنعتی می باشد.
30% تومورها به صورت اتفاقی در حین کوله سیسیتکتومی تشخیص داده میشوند و کانسر در 3/0 تا 1 درصد تمام نمونه های کوله سیستکتومی کشف میشود. علایم در مراحل اولیه بیماری معمولاً به علت سنگ صفراوی میباشد تا خود کانسر. شایعترین علامت درد RUQ مشابه اپیزودهای قبلی کولیک صفراوی میباشد ولی درد مداومتر است. بیماران در مراحل پیشرفته تر بیماری درد مبهم RUQ، کاهش وزن، ضعف و بیحالی دارند. زردی در 50% بیماران دیده میشود. زیرا این نئوپلاسم ها سریعاً از طریق تهاجم مستقیم به کبد و تهاجم به ساختارهای مجاور در پورتاهپاتیس و متاستاز به لنفنودهای ناحیه ای سبب زردی انسدادی خواهند شد.
در معاینۀ فیزیکی توده در RUQ لمس میشود که به علت کوله سیستیت حاد همزمان، ممکن است تشخیص داده نشود.
یافته های سونوگرافی مطرح کنندۀ نئوپلاسم شامل افزایش ضخامت یا نامنظم بودن جدار کیسۀصفرا، یک تودۀ پولیپوئید یا کلسیفیکاسیون جدار کیسۀصفرا مطرح کننده کیسه صفرای Porcelain میباشد. CT Scan و MRCP به دقت گسترش بیماری را نشان میدهند و جهت بررسی متاستاز کمک کننده هستند.
1- آدنوکارسینوم محدود به مخاط معمولاً بعد از کوله سیستکتومی لاپاراسکوپیک تشخیص داده میشود. کوله سیستکتومی به تنهایی با حاشیه منفی (شامل حاشیه مجرای سیستیک) درمان کافی میباشد. بیماران با شک به کانسر کیسۀصفرا قبل از عمل، باید تحت کوله سیستکتومی باز قرار گیرند.
2- توده های بزرگتر که به داخل پارانشیم کبد دستاندازی کرده اند با برداشتن وج کبد در ناحیۀ بستر کیسۀصفرا و لنفادنکتومی منطقه ای درمان میشوند.
3- تومورهای پیشرفته ممکن است نیاز به برداشتن قسمت های بیشتری از کبد داشته باشند. لنفادنکتومی پورتاهپاتیس قوانین لنفادنکتومی های سایر نواحی شکم را به علت نزدیکی به ساختارهای حیاتی و نداشتن مزانتر متحرک تبعیت نمیکند.